Samenvatting
Coachen met collega’s is geschreven vanuit de gedachte dat
professioneel werken tegenwoordig steeds meer ‘permanent leren’ en ‘persoonlijke
ontwikkeling’ vraagt, en dat coachen door collega’s daar
een belangrijke bijdrage aan kan leveren.
Het vak coaching doet modieus aan maar heeft al een lange geschiedenis.
Uit de klassieke wereld zijn ons prachtige coachinggesprekken overgeleverd,
onder meer in de dialogen van Plato en in de brieven van Seneca aan
Lucilius. De oudste coach ontmoeten we in de Odyssee van Homeros:
de godin Pallas Athena die in de gedaante van Mentor ondernemende
stervelingen op weg helpt. Coachen met collega’s wil eenzelfde
inspiratie scheppen in het hart van de professionele werkplek.
Erik de Haan en Yvonne Burger vragen van hun lezers de durf om samen
met collega’s
- een coachrelatie op te bouwen en zo sterk te maken dat gezegd kan
worden waar het werkelijk om gaat;
- aandacht te schenken
aan de persoon van de coachee èn
aan de onderliggende organisatievragen;
- radicaal verschillende werkvormen te overwegen en hun bijdrage aan
te passen op coachee, vraag en context;
- de grenzen van hun effectiviteit als coach te onderzoeken en te bespreken.
Zo is Coachen
met collega’s een boek voor alle professionals
die hun collega’s in individuele gesprekken op weg willen helpen
en willen zorgen dat zij beter zorgen voor zichzelf.
De gerepresenteerde werkvormen zijn breed en hebben een lange traditie.
Ze zijn veelvuldig toegepast door de auteurs.
Inhoud
Voorwoord IX
Deel I
Kader voor coachIng 1
Introductie: over gesprekken die helpen 3
1 Gesprekken met een ruim bereik 5
Wat verstaan we onder coaching? 5
Welke leervormen kunnen we bij coaching onderscheiden? 7
‘Diepgang’ van de coachinggesprekken 9
Rol en competentie van de coach 10
Samenvatting 12
2 Gespreksvoering op de vierkante millimeter 13
Venster op de coachee 14
Venster op de coach 22
Samenvatting 25
3 Opzet en inrichting van coachinggesprekken 26
a. Uitgangspunten 26
b. Het maken van een afspraak en de voorbereidingen 27
c. Begin van het gesprek 28
d. Vervolg van het gesprek en de kunst van het luisteren 29
e. Het coachingcontract 30
Samenvatting 31
4 Aangaan en beëindigen van de coachingrelatie 32
Aangaan van een coachingrelatie als thema van coaching 32
Afscheid nemen als thema van coaching 36
Samenvatting 39
Deel II
aanpak van coaching 41
Introductie: over echtheid 43
5 Historische wortels en overzicht van benaderingen 46
Historische wortels 46
Wortels in de persoonlijkheid van de coach 49
Samenvatting 51
6 Directieve coaching: structureren met een doel 52
Introductie: de coach aan het stuur 52
Doelgericht coachen: de GROW-methode 53
Positief coachen: de oplossinggerichte methode 58
Samenvatting 63
7 Counselende coaching: volgen van de coachee 64
Introductie: counseling als vorm van coaching 64
Carl Rogers over counseling 65
Technieken van de counselende coach 67
Aanpak van counseling 68
Samenvatting 69
8 Analytische coaching: zoeken naar inzicht 70
Introductie: psychoanalyse en analytische coaching 70
Fenomenen 72
Aanpak van analytische coaching 77
Samenvatting 82
9 Paradoxale coaching: judoën met defensies 83
Introductie: de lastige coachee 83
Dubbelzinnige boodschappen 84
Paradoxale coachingtechnieken 85
Twee varianten: ironisch en provocatief 87
Samenvatting 90
10 Coachingmethodieken 91
a. De GROW-methode 92
b. De oplossinggerichte methode 93
c. De counselingmethode 94
d. De analytische en organisatiecoachmethode 95
e. De laddermethode 96
f. De ironische methode 97
g. De paradoxale methode 98
Samenvatting 98
11 Het kiezen van de juiste methodiek 99
Wat weten we over de effectiviteit van coaching? 100
Wat werkt voor wie? 103
Samenvatting 108
Deel III
reflectIe op coaching 109
Introductie: over eigenheid 111
12 De competenties van de coach 113
a. De overtuigingen en waarden van de coach 114
b. De houding van de coach 115
c. De kennis van de coach 116
d. De strategische vaardigheden van de coach 117
e. De specifieke interventies van de coach 118
Samenvatting 125
13 Leren door coaching 126
a. Coaching en individuele leerstijlen 127
b. Coaching en individuele loopbanen 129
c. Doorverwijzen bij coaching 130
Samenvatting 133
14 De organisatiecoach 134
a. De psychodynamica van organisaties 135
b. De coach in de rol van coach 136
c. De coachee in de rol van coachee 138
d. De coachee in de rol van coachee én professional in de organisatie 139
Samenvatting 142
15 Grenzen aan coaching met collega’s 143
a. Kenmerken van interne coaches 143
b. Voordelen van interne coaches 145
c. Beperkingen van interne coaches, dus voordelen van externe coaches 145
d. Beperkingen van externe coaches 147
e. Spelregels bij coachen met collega’s 148
Samenvatting 151
Bijlage A Persoonlijk coachingprofiel 152
Bijlage B Verbatimoefening voor de coach 153
Bijlage C De glijdende schaal van ‘sturen’ en ‘volgen’ 155
Bijlage D Rogeriaans reflectieformulier 157
Bijlage E Vragenlijst Coachgedrag 159
Bijlage F ‘Een adviseur in ontwikkeling’ – beschrijving van een coachingtraject 164
Literatuur 171
|
